Jedną z podstawowych zasad postępowania w sprawach o wykroczenia jest zasada oportunizmu. Zgodnie z nią strażnik podejmujący czynności rozważa i decyduje czy wobec sprawcy wykroczenia:
– poprzestać na zastosowaniu środka oddziaływania wychowawczego,
– nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego
– wnieść wniosek o ukaranie do sądu.
Środki oddziaływania wychowawczego zostały określone w art. 41 Kodeksu wykroczeń (Dz.U.2019.821 z późn. zm.). Zgodnie, z ww. artykułem organ, stwierdzający popełnienie wykroczenia, może odstąpić od wymierzenia kary na rzecz zastosowania: pouczenia, zwrócenia uwagi, ostrzeżenia bądź innych środków, jeżeli uzna, że te środki wystarczą do celów wychowawczych i sprawca nie popełni więcej tego wykroczenia. Taki sposób zakończenia czynności wobec osoby popełniającej wykroczenie jest fakultatywny i zależy od oceny funkcjonariusza przeprowadzającego interwencję.
Postępowanie mandatowe jest postępowaniem szczególnym uregulowanym
w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U.2020.729 z późn. zm.). Szczególny charakter tego postępowania wynika z jego częściowego odformalizowania, jak również z szybkości w jego prowadzeniu i zakończeniu.
W postępowaniu mandatowym dochodzi do ukarania sprawcy wykroczenia mandatem karnym bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia lub przeprowadzeniu niezbędnych czynności wyjaśniających, bez konieczności kierowania sprawy do sądu.
Szczegółowy wykaz wykroczeń, za które strażnicy upoważnieni są do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2003 roku (Dz.U.208. 2026 z późn. zm.).
Nieopłacanie w ustawowym terminie grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego powoduje wszczęcie postępowania egzekucyjnego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Grzywna ta stanowi dochód gminy miasta Bielska-Białej.
Wpłaty z tytułu mandatu karnego kredytowanego nałożonego przez Straż Miejską
w Bielsku-Białej należy dokonać na konto Straży Miejskiej:
49 1020 2313 0000 3302 1091 9704
W tytule przelewu należy podać: imię i nazwisko osoby ukaranej oraz serię i numer mandatu karnego.
Wniosek o ukaranie do Sądu Straż Miejska kieruje, gdy:
- sprawca wykroczenia odmówił przyjęcia mandatu karnego, a prowadzone czynności wyjaśniające dały podstawę do skierowania do sądu wniosku o ukaranie,
- sprawca wykroczenia nie uiścił w wyznaczonym terminie grzywny nałożonej mandatem zaocznym,
- istnieje konieczność obligatoryjnego orzeczenia przez sąd środka karnego,
- zachodzą okoliczności przemawiające za wymierzeniem sprawcy wykroczenia surowszej grzywny, niż to jest dopuszczalne w postępowaniu mandatowym lub innego rodzaju kary albo za orzeczeniem środka karnego.